بازار خودرو طی سه هفته اخیر عمدتا با افزایش شدید قیمت مواجه بوده و برخی کاهش‌های یک‌روزه و متاثر از نوسانات درمجموع افزایشی قیمت دلار نیز روند کلی آن را از حالت صعودی خارج نکرده است. روند افزایش قیمت‌ها در این بازار هرچند از نیمه تابستان با شیب کند آغاز شده بود، اما طی هفته‌های اخیر و به دلیل جهش نرخ ارز و تورم موجود در کشور یک‌باره افزایش پیدا کرد.
قیمت خودروهای خارجی طی سه ماه اخیر به‌طور متوسط تا ۵۰۰میلیون تومان رشد داشته است. برخی خودروها حتی تا یک‌میلیارد و بیشتر هم رشد قیمتی را تجربه کرده‌اند. قرار دادن سقف برای واردات خودرو، تورم، افزایش نرخ ارز و چندین عامل دیگر باعث رشد قیمت در این بازار شده است.
در حوزه خودروهای مونتاژی نیز در هفته‌های اخیر به‌طور متوسط بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان افزایش قیمت را شاهد بوده‌ایم. این روند در مورد خودروهای داخلی نیز وجود داشته و این خودروهای نیز بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون در برخی مدل‌ها افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند.
به نظر می‌رسد تورم موجود در اقتصاد و رشد نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی عمده‌ترین دلیل این افزایش قیمت‌ها باشد. بسیاری معتقدند که در این شرایط حتی افزایش تیراژ و عرضه خودرو نیز نمی‌تواند دردی دوا کند و قیمت‌ها با این شرایط روند صعودی خود را طی خواهد کرد.
فربد زاوه ، فعال و کارشناس حوزه خودرو
سقفی برای افزایش قیمت خودرو در بازار وجود ندارد
همان‌طور که بارها اشاره شده تاثیر تورمی بر بازار خودرو کاملا مشهود است. مشخص بود در پاییز شاهد افزایش تورم و درنتیجه افزایش قیمت در بازارهایی مانند بازار خودرو خواهیم بود. در گذشته فاصله این تورم‌ها بیشتر بود و در مقطعی به سه سال یک‌بار هم رسید.
در دوران آقای احمدی‌نژاد این افزایش تورم سالانه شد. اما چون نرخ تورم در ۴سال گذشته همواره بسیار بالا بوده، این افزایش قیمت‌ها و رشد تورم دارای دوره‌های کوتاه‌تری شده و اگر در سال‌های گذشته شاهد ۲ تا ۳ مرتبه از این اتفاق بودیم، اکنون این دوره‌ها در حال کوتاه‌تر شدن است و به ۴ تا ۵ سال رسیده؛ درحال‌حاضر هم اگر دولت فکری به حال کسری بودجه، درآمدها و FATF و برجام نکند، شاهد این خواهیم بود که تاثیر تورمی هر روز نزدیک‌تر می‌شود.
درحال‌حاضر این تاثیر تورمی روی ۴ یا ۵ است، اما ادامه این مسیر باعث می‌شود تا تاثیرتورمی را کمتر از یک فصل شاهد باشیم. احتمالا تا پایان سال یک تاثیر تورمی دیگر را خواهیم دید. در حوزه خودرو نیز شاهد افزایش قیمت‌ها با هر موج تورمی هستیم و سقفی برای آن متصور نیستیم. پنج سال پیش کسی فکر نمی‌کرد خودرو به یک‌میلیارد تومان برسد. اما درحال‌حاضر قیمت خودروهای پیش پا افتاده‌ای مانند C۳، ۲۰۰۸ و سوزوکی به بیش‌از ۱.۵ میلیارد تومان رسیده است.
تصور آن هم بسیار سخت بود. اما امروز شاهد این قیمت‌های عجیب هستیم. بنابراین افزایش قیمت خودروها سقف ندارد و این‌طور نیست که خودرو ۱۰میلیارد تومانی فعلی به ۲۰میلیارد تومان نرسد.
این افزایش قیمت حتی با افزایش تولید هم حل نمی‌شود. مساله افزایش تولید نیست و تلاش وزارت صمت هم پاسخگوی این شرایط نیست. البته آمار کدال شرکت‌ها را هم که مرور می‌کنیم، اثری از افزایش تولید نمی‌بینیم. حتی اگر افزایش تولید هم رخ می‌داد، کمک چندانی به شرایط فعلی بازار نمی‌کرد. به‌صورت کلی افزایش تیراژ نمی‌تواند تورم موجود در این بخش را کاهش دهد.
اصولا افزایش تولید خودرو در این شرایط خود تورم‌زاست. چراکه تکلیف بدهی‌ها مشخص نمی‌شود. تا زمانی‌که به خودروساز اجازه فروش بدون زیان داده نشود تا بتواند بدهی‌های خود را پرداخت کند، افزایش تیراژ سبب افزایش بدهی و تورم خواهد شد.
تا وقتی خودروساز مکلف است ۲۰۶ را ۱۵۰میلیون تومان بفروشد، شرایط تغییر نمی‌کند. در این صورت اگر تیراژ را از ۲۰۰هزار دستگاه به ۴۰۰هزار دستگاه افزایش هم افزایش دهید، تنها باعث افزایش تورم در کشور شده‌اید. بنابراین، باید یک شناورسازی در قیمت‌ها رخ دهد. اما در شرایط فعلی، بازار خودرو پابه‌پای تورم دچار افزایش قیمت خواهد شد.
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران
رشد ۵۰۰میلیون تومانی خودروهای خارجی
وضعیت بازار خودرو مناسب نیست. با وجود این‌که بازار همچنان در رکود کامل به سر می‌برد، اما قیمت‌ها بسیار افزایش پیدا کرده و بیش از ۵۰۰میلیون تومان طی ۳ ماه اخیر رشد داشته است. در بخش خودروهای وارداتی و خارجی، خودرویی که در مردادماه ۳میلیارد تومان قیمت داشته، امروز به یش از ۳.۵میلیارد تومان رسیده، قیمت برخی خودروها نیز ۷۰۰میلیون تا یک‌میلیارد تومان افزایش داشته است. اما به‌طور متوسط قیمت خارجی‌های بازار تا ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان رشد داشته؛ طی سه هفته اخیر نیز با رشد نرخ ارز شاهد رشد قیمت خودرو بوده‌ایم.
در بین خودروهای مونتاژی قیمت‌ها تا ۱۰۰ میلیون تومان نیز افزایش یافته است. در بین مونتاژی‌ها هایما بیشترین رشد قیمتی را داشته است. سایر خودروها در این بخش نیز تا ۸۰میلیون تومان گران شده است.
خودروهای داخلی نیز از این افزایش قیمت بی‌نصیب نبوده‌اند و قیمت خودرو دناپلاس توربو از ۵۳۰میلیون تومان به ۵۸۰میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. این خودرو طی روزهای گذشته حتی تا ۶۰۰میلیون تومان نیز افزایش پیدا کرد. درحال‌حاضر در بازار شاهد وجود مشتریان هم هستیم.
با خروج سرمایه‌ها از بورس مشاهده کردیم که این پول به سمت بازار خودرو و طلا سرازیر شد. این مساله هم سبب شد تا کمی تقاضا برای خودرو افزایش پیدا کند. هرچند رکود در این بازار کماکان وجود دارد. هم‌اکنون افراد فروشنده بالاترین قیمت را برای خودروها در نظر می‌گیرند و عجله‌ای برای فروش ندارند. چراکه معتقدند قیمت‌ها بیش از این هم افزایش پیدا خواهد کرد.
در شش‌ماه تا یک‌سال گذشته همه افرادی که فروشنده هستند، منتظر می‌مانند که ابتدا نرخ ارز مشخص شود. در چند روز گذشته هم که بهای ارز صعودی شده بود، بسیاری از فروشندگان از فروش خودرو امتناع می‌کردند.
افرادی که می‌خواهند سرمایه خود را تبدیل به خودرو کنند، اندک هستند. در این بازار افراد بیشتر خریدار هستند تا فروشنده. چراکه انتظار افزایش قیمت دوباره وجود دارد. به‌طور کلی برای خرید برخی خودروهای داخلی باید تلاش بسیاری انجام شود که این نشان از محدودیت عرضه خودروها دارد. این روند باعث شده است کاهش قیمتی در کار نباشد. عرضه فعلی جوابگوی تقاضا نیست. اگر شرایط عرضه مانند سال ۹۶ بود و بیش از ۱.۵میلیون دستگاه خودرو به بازار عرضه می‌شد، شرایط به کلی تغییر می‌کرد. در آن سال خودروسازان مدام خودرو فاکتور می‌کردند و ما این فاصله قیمتی را نداشتیم.
به نظر من، درحال‌حاضر دو خودروساز کشور تنها ۵۰درصد نیاز بازار را تامین می‌کنند. زیرا در ۶ماه گذشته حداقل باید ۴۰۰هزار دستگاه خودرو بیشتری فاکتور می‌شد. بنابراین بازار خودرو با کسری مواجه است و نیاز به خودروهای بیشتری حس می‌شود. در سه سال گذشته کمی بیش از ۲میلیون دستگاه خودرو تولید و عرضه شده است، درحالی‌که باید نزدیک ۵میلیون خودرو به بازار می‌آمد.
واردات خودرو هم تاثیری بر بازار نخواهد داشت. چراکه ما نتوانستیم خودروهای مونتاژی را ساماندهی کنیم. هم‌اکنون این خودروها در بورس کالا هم عرضه می‌شوند و گاه می‌بینیم قیمت آن‌ها به ۴۰هزار دلار هم می‌رسد.
آیا واقعا قیمت این خودروها ۴۰هزار دلار است؟ عرضه در بورس کالا به نفع خودروساز و به ضرر مصرف‌کننده است. بنابراین خودروهای وارداتی حتی روی خودروهای مونتاژی هم تاثیرگذار نخواهد بود. البته اگر خودروهایی مانند الانترا و... را که حدود ۲۰هزار قیمت دارند، با تعرفه صفر درصدی وارد می‌کردند، حتما تاثیر بر بازار می‌گذاشت. اما می‌بینیم محدودیت در واردات داریم و واردات هم به دست خودروسازان افتاده است که این مساله انحصار در واردات ایجاد خواهد کرد.
